Ik reageer te veel vanuit emoties

De ene persoon is in staat om zijn emoties goed onder controle te houden, terwijl de andere heel vaak emotioneel reageert. Gelukkig kan je je emoties met wat oefenen onder controle krijgen.

Hoe ontstaat een emotionele reactie?

Wanneer je emotioneel reageert zit je vaak in een soort emotie-gedachtenspiraal. Die doet je emotionele temperatuur stijgen tot het kookpunt. Op dat punt voel je een sterke drang om in te grijpen. Tegelijkertijd ben je, op dat emotioneel kookpunt, heel vaak blind voor de argumenten en gedachten van je student. Zo kom je lijnrecht tegenover elkaar te staan.

1. Gebeurtenis

Je student ligt nog in bed na een avondje uitgaan met vrienden.

2. Interpretatie

Je denkt: “Lap, mijn student kende zijn grenzen weer niet en heeft een kater.”

3. Emoties

Die gedachte maakt je boos en bezorgd.

4. Voeden je gedachten

Die emoties zetten je aan het piekeren: “Mijn student kent zijn prioriteiten weer niet. Zo gaat hij nooit slagen.”

5. Voeden je emoties

Je boosheid en bezorgdheid nemen toe.

6. Rigide standpunt

Het waarheidsgehalte van je gedachten wordt bevestigd door je emoties, waardoor je een rigide standpunt inneemt (=tunnelvisie)

Vb. Het is altijd hetzelfde! Ik laat dit niet gebeuren, mijn student moet zijn verantwoordelijkheden leren

7. Voeden van je emoties

Vb. je boosheid en bezorgdheid neemt verder toe

8. ...
9. Emotioneel kookpunt

Je voelt de drang om in te grijpen.

10. Je onderneemt actie

Die actie strookt niet altijd met jouw waarden in niet-emotionele toestand

vb. Je haalt je student kwaad uit zijn bed en geeft hem een flinke uitbrander, terwijl je het meestal niet zo erg vindt dat je student wat langer slaapt

Hoe kan ik een emotionele reactie vermijden?

Een gebeurtenis leidt soms in een mum van tijd al tot een emotionele reactie. Toch kan je een emotionele reactie vermijden door de emotie-gedachtenspiraal te doorbreken.
Dit kan je doen door middel van het SAMEN-principe:

S
Stop

Word je een van bovenstaande signalen gewaar, las dan een pauze in. Zeg letterlijk “STOP!” Je stopt hiermee de emotie-gedachtenspiraal, doordat je je focus verlegt van de inhoud van je gedachten naar het besef dat er intern een strijd bezig is.

A
Adem

Focus heel even op je ademhaling: adem iets trager en iets dieper. Inademen door je neus, uitademen door je mond. Je duwt hiermee al het ware op de reset-knop.

M
Monitor

Kijk kort vanop een afstand naar je emoties, gedachten en je drang om in te grijpen: Wat zijn de gedachten die door je hoofd gaan? Wat voel je? Waar reageer je juist op? Besef dat je in een emotie-gedachtenspiraal zit.

E
Erken

Geef jouw gedachten niet de waarde van feiten. Er is namelijk een verschil tussen de feiten en jouw mening over de feiten. Probeer het ruimere plaatje te zien: misschien is er een andere verklaring voor de feiten.

Probeer de feiten ook vanuit het perspectief van je student te zien. Relativeer eventueel: Hoe belangrijk is dit alles? Hoe zou een buitenstaander hier naar kijken?

N
Neem actie

Kies voor een constructieve reactie, die jou, je student en de situatie vooruit helpt en die past bij jouw waarden.

Let op je lichaamstaal en de toon in je stem.

Neem gerust meer tijd als je merkt dat je reactie toch nog te emotioneel geladen is.

Oefening baart kunst:

Pas het SAMEN-principe zo veel mogelijk toe, zelfs in kleine, onbelangrijke situaties. Hierdoor wordt je er alsmaar beter in en wordt het op den duur een gewoonte om dit principe te activeren.

Het is nooit te laat om het SAMEN-principe toe te passen:

Zelfs al heb je al (emotioneel) gereageerd naar je student toe, het SAMEN-principe kan je helpen om de situatie niet verder te laten escaleren.

Tip: Overloop tussendoor regelmatig het SAMEN-principe

Op die manier raak je er vertrouwd mee en activeer je dit principe makkelijker wanneer je het nodig hebt. Druk het SAMEN-principe af en overloop dit voor je aan een activiteit begint die je al regelmatig doet. Bijvoorbeeld: Voor je ’s morgens in je agenda kijkt, net voordat je in een boek begint te lezen in de trein, terwijl je ’s morgens je computer opstart, net voor je gaat slapen...

Druk het 'SAMEN'-principe af

Ongerust over je zoon of dochter? Je kan steeds anoniem met je verhaal terecht bij de vrijwilligers van De DrugLijn. Je kan ons contacteren via telefoon, mail, Skype of chat. Stel je vraag